روش یادگیری بدون فراموشی SQ3R
یا روش مطالعه‌ی حرفه‌ای (SQ3R)

اين روش در سال 1996 توسط فردي به نام رابينسون ابداع شد. در اين روش سعي بر اين است تا با ايجاد زمينه‏اي در ذهن قبل از مطالعه، روند يادگيري فعال‏تر و آسان‏تر شود.

( SQ3R ) مخفف اين کلمات است:

پيش‌خواني یازمینه یابی یا مطالعه کلی (Survey)

سؤال‌‌سازي یا پرسش از خود (Question)

خواندن یا قرائت کردن (Read)

تعريف یا بازگويي  یا از بر خواندن(Recite)

مرور کردن یا دوره کردن(Review)

ببینیم, بیان کنیم, بشنویم,سوال کنیم، بنویسیم, مرور کنیم تا هرگز فراموش نکنیم.

پيش خواني:

درسي را که مي‏خواهيد بخوانيد، ابتدا پيش‏خواني کنيد و سعي کنيد براي پيش‏خواني از روش زير استفاده کنيد:

* نگاهي سريع و گذرا به متن بيندازيد.

* نکات مهم و کليدي را بيابيد.

* سؤالات و تمرين‌هاي آخر کتاب درس را مرور کنيد.

* پاراگراف اول و آخر و خلاصه‌ي درس را به شيوه‌اي گذرا بخوانيد.

سؤال‌سازي:

در ذهن خود سؤالاتي راجع به موضوع درس بسازيد. براي اين کار مي‌توانيد کارهاي زير را انجام دهيد:

• عناوين و تيترها را به صورت سؤال درآوريد.

• از خود بپرسيد: «آيا در سال‌هاي قبل در اين ارتباط درسي خوانده‌ام؟ راجع به اين موضوع چه مي‌دانم؟، معلم راجع به اين موضوع چه چيزهايي مي‌گفت؟» و سؤالاتي از اين قبيل.

خواندن:

متن درس را به طور کامل بخوانيد. در هنگام خواندن:

* به دنبال جواب سؤالاتي باشيد که در ذهن خود ساخته بوديد.

* به سؤالات آخر درس جواب دهيد.

* زير نکات مهم خط بکشيد.

* اگر مطلبي را درست نفهميده‌ايد، دوباره آن را بخوانيد.

بازگويي و تعريف مطالب:

بعد از آن‌که خواندن يک بخش به پايان رسيد به بازگويي مطالب آن بپردازيد.

• مطالب درسي را از حفظ براي خود تکرار يا خلاصه‌نويسي کنيد. (خلاصه‌نويسي پيشنهاد مي‌شود.)

• در تکرار مطالب از روشي که متناسب با تکنيک يادگيري‌تان است، استفاده کنيد و به خاطر داشته باشيد که هر چه بيش‌تر از حواس پنج‌گانه‌ي خود استفاده کنيد، مطالب، بهتر در حافظه‌‌تان جاي مي‌گيرد.

• قدرت يادگيري سه برابر مي‌شود با: ديدن، بيان کردن و شنيدن.

• اين قدرت چهار برابر مي‌شود با: بيان کردن، شنيدن و نوشتن.

مرور مطالب:

بعد از آن‌که مطالب را به طور کامل خوانديد و براي خود بازگو کرديد، نوبت به مرور مطالب مي‌رسد.

* روز اول: بلافاصله بعد از مرحله‌ي تعريف و بازگويي، 5 دقيقه سريع مطالب را مرور کنيد.

* 24 ساعت بعد: کتاب را ورق بزنيد و به نکات مهم نگاهي بيندازيد. اين کار را به مدت 5 دقيقه انجام دهيد.

* يک هفته‌ي بعد: مطالب درسي را به مدت 5 دقيقه مرور کنيد. براي مطالبي که به نظرتان سخت‌‌تر است بيش‌تر وقت بگذاريد.

* به همين ترتيب هر چند وقت يک‏بار مطالب را مرور کنيد تا هنگام امتحان به مشکلي برخورد نکنيد.

به خاطر داشته باشيد:

کساني ‏که مطلبي را شش بار پياپي مي‏خوانند در مقايسه با کساني که در شش نوبت و هر بار 5 دقيقه، اين کار را مي‌کنند، درصد يادگيري کم‌تري دارند؛ زيرا در فواصل زماني، قدرت پردازش ذهن بالاتر مي‌رود. 
روانشناس بالینی و رواندرمانگر م.عظیمی فرد